عوامل کنترل کننده پرتو اشعه ایکس
پرتو اشعه ایکس ساطع شده از یک لوله اشعه ایکس ممکن است با تغییر طول نوردهی پرتو (تایمر)، نرخ نوردهی (mA)، انرژی پرتو (kVp و فیلتراسیون)، شکل پرتو (توابستگی) برای مطابقت با نیازهای برنامه اصلاح شود. و فاصله هدف و بیمار (مخروط بلند یا کوتاه).
Ⅰ. مدت زمان قرارگیری در معرض بیماری
تغییرات در طیف اشعه ایکس را نشان می‌دهد که با افزایش زمان نوردهی در حالی که جریان لوله (mA) و ولتاژ (kVp) ثابت می‌مانند، ایجاد می‌شود. هنگامی که زمان نوردهی دو برابر می شود، تعداد فوتون های تولید شده دو برابر می شود، اما دامنه شدت انرژی فوتون ها بدون تغییر است. بنابراین تغییر زمان به سادگی کنترل می کند"تعداد"از نوردهی، تعداد فوتون های تولید شده. مقدار پرتویی که بیمار دریافت می کند با ولی (mA x زمان) تعیین می شود..
Ⅱ. جریان لوله (mA)
تغییرات در طیف فوتون‌ها را نشان می‌دهد که از افزایش جریان لوله (mA) در حالی که ولتاژ لوله (kVp) و زمان نوردهی ثابت باقی می‌ماند، ایجاد می‌شود. با افزایش تنظیم mA، توان بیشتری به فیلامنت اعمال می شود که گرم می شود و بیشتر آزاد می شود الکترون هایی که با هدف برخورد می کنند و جیره تولید می کنند. یک رابطه خطی بین mA و خروجی تشعشع وجود دارد. مقدار تابش تولید شده (ولی) به صورت حاصل ضرب زمان و جریان لوله بیان می شود. مقدار تابش بدون توجه به تغییرات mA و زمان تا زمانی که محصول آنها ثابت می ماند ثابت می ماند. برای مثال،آ ماشینی که در 10 میلی آمپر برای 1 ثانیه (10 میلی آمپر) کار می کند، وقتی در 20 میلی آمپر به مدت 0.5 ثانیه (10 میلی آمپر) کار می کند، همان مقدار تابش تولید می کند..
Ⅲ. ولتاژ لوله (kVp)
افزایش kVp باعث افزایش اختلاف پتانسیل بین کاتد و آند می شود. بنابراین انرژی هر الکترون هنگام برخورد با هدف افزایش می یابد. هرچه اختلاف پتانسیل بیشتر باشد، الکترون ها سریعتر از کاتد به آند می روند. این منجر به افزایش راندمان تبدیل انرژی الکترون به فوتون های اشعه ایکس می شود. و در نتیجه افزایش در
1) تعداد فوتون های تولید شده
2) انرژی متوسط آنها
3) حداکثر انرژی آنها
افزایش تعداد فوتون‌های پرانرژی تولید شده در واحد زمان با استفاده از kVp بالاتر ناشی از کارایی بیشتر در تولید فوتون‌های تابش برمسر است که زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد الکترون‌های با انرژی بالاتر با هدف برهمکنش می‌کنند.
توانایی فوتون های اشعه ایکس برای نفوذ به ماده به انرژی آنها بستگی دارد. فوتون های پرانرژی اشعه ایکس احتمال بیشتری برای نفوذ در ماده دارند، در حالی که فوتون های نسبتا کم انرژی احتمال بیشتری برای جذب دارند. بنابراین هر چه kVp و انرژی متوسط پرتو اشعه ایکس بیشتر باشد. نفوذپذیری پرتو از طریق ماده بیشتر است. اشعه ای که به بیمار آسیب می رساند، پرتویی است که توسط بیمار جذب می شود.
